52 Küçük Değişiklik 37. Hafta: Kokla

Kokuların üzerimizdeki etkisi şüphesiz çok büyük, fakat günlük hayatımızda ne az dikkat ediyoruz.

Yazarlık atölyelerinde canım hocam Çiğdem Ülker hep bize beş duyumuzla yazmamızı öğütlerdi. Fakat yazarların çoğu koklama ve tat alma hislerini unutuyorlar.

Sadece yazarken değil, aslında yaşarken de unutuyoruz. Kimi insanlar kokulara karşı aşırı duyarlıyken, kimisi ise en dayanılmaz kokulara karşı bile tepkisiz olabiliyor. Ben ilk gruptanım, ve aslında Asya’da yaşamak bu anlamda bazen eziyet olabiliyor. Özellikle Çin ve Hint yemeklerinin pişirildiği sokaklar ve yemek merkezleri (food court’lar ya da Singapur İngilizcesi’nde hawker centre) gerçekten dayanılmaz kokuyor bazen. Koray benden de hassas, ve bu kokular iştahını kaçırabiliyor.

Peki kokuyu nasıl avantajımıza kullanabiliriz? Aromaterapi kelimesi çok ayağa düşse de, güzel kokuların sinir hücrelerini pozitif anlamda etkilediği birçok çalışmada bulunmuş. Zaten yüzyıllardır, neredeyse tüm eski kültürlerde lavanta, sandal ağacı, narenciye kokuları kullanılıyordu ama son yıllarda bilimsel olarak da faydası kanıtlanmış oldu. Hatta Alzheimer ve demans (bunama) için de kullanılıyor. İlginç bir şekilde de, koku hissinin kaybolması Alzheimer’ın habercisi.

Zihin İçin 52 Küçük Değişiklik kitabının yazarı Blumenthal, esansiyel yağları ve kullanabileceğimiz problemleri listelemiş:

source: Blumenthal, B. (2015). 52 small changes for the mind.

Esansiyel yağlar iyi güzel, ama aynı zamanda da çok pahalı. Türkiye’de uygun fiyatlı bulduklarımın gerçek olduğuna inanasım gelmiyor, fakat pahalı olanlara da elim gitmiyor :). Peki bunların gerçeğini koklasak olmaz mı diye düşünüyorum. Örneğin lavanta kesesi, küçük bir cezvede limon, portakal kabuğu kaynatma (evi 5 dk mükemmel bir koku sarıyor), kır çiçekleri toplama, ya da kokulu bir çiçek yetiştirme gibi. Pazara gidip meyve sebzeye burnumuzu sokma da olur.

Ya da çam dallarından annemle yaptığımız gibi temizlik sirkesi yapabilirsiniz:

https://www.instagram.com/p/BsVh7oSFv91/

Ev kokuları ve deterjanlar dahil sentetik kokular ise, öncelikle benim gibi alerjik bünyeler için, ama aslında kimse için, hiç söz konusu olmamalı. O kadar abartıyorlar ki, bazen mağazaya giremediğim, ya da girersem öksürük nöbetine tutulduğum oluyor.

Her konuda olduğu gibi bu konuda da aslında fark etmek önemli. Eviniz hiçbir ürün kullanmadan nasıl kokuyor mesela? Banyonun, yatak odasının, bina girişinin kendine has bir kokusu var mı? Bu yazı kafamda oluşurken binanın girişinin sandal ağacı koktuğunu fark ettim mesela, daha önce fark etmemiştim. Sonra öğlen fırında ısıtmak için koyduğum böreği yaktım, evden kokunun ne kadar zamanda kaybolduğunu hesaplamaya çalıştım. Koray eve geldiğinde bana göre hala yanık kokusu vardı, ama o fark etmedi (ki dediğim gibi kötü kokuları algılamakta üstüne yoktur).

Daha önce fark etmediğimiz kokuları bilinç seviyesine getirdiğimizde, gözümüzün önünde onca zaman duran bir nesneyi yeni görmüşüz gibi oluyor. Bu hafta, aklımız burnumuzda olsun, bakalım ne kokular fark edeceğiz 🙂

52 Küçük Değişiklik serisinin diğer yazılarını buradan okuyabilirsiniz.

Minimalist Günlük’ün Facebook sayfasına buradan, instagram sayfasına ise buradan ulaşabilirsiniz.

Kaynak:

Blumenthal, B. (2015). 52 small changes for the mind: Improve memory, minimize stress, increase productivity, boost happiness.